یکی از اصلی‌ترین سوال‌های والدین جوانی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند، این است که آیا تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد آن‌ها ضرر دارد یا خیر؟ در پاسخ کوتاه باید بگوییم خیر، اما در پاسخ بلندتر توضیحاتی وجود دارد که خواندن آن برای تمام والدین ضروری است.
گرچه تحقیقات اندکی در مورد تأثیر انواع صفحه نمایش مانند صفحه نمایش تلویزیون در بینایی کودکان و مضرات تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد انجام شده است، ولی ما به اندازه‌ی کافی می‌دانیم که تماشای طولانی مدت آن می‌تواند باعث مشکلاتی از جمله ضعف چشم‌ها در بزرگسالی برای او شود. درحالی که 50 تا 90 درصد از مصرف کنندگان صفحات نمایش در بزرگسالی، با خیره شدن به رایانه‌ها، تلفن‌های همراه و تلویزیون‌ها دچار مشکلات مربوط به چشم شده‌اند، احتمالاً کودکان هم در معرض خطر قرار خواهند داشت. زیرا نوزادی، مرحله‌ای از زندگی کودک است که چشم در حال رشد کردن خواهد بود. چشم نوزادان تازه متولد شده تا 10 هفتگی سرگردان است. در حدود 10 هفتگی چشم آن‌ها با یکدیگر تراز می‌شود و می‌توانند وسایل را از حدود 1 متری ببینند. تا 8 ماهگی نیز چشم آن‌ها به میزان رشدی می‌رسد تا بتوانند اجسام را از فاصله‌ی 6 متری ببینند.
تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد مضر نیست، پس چه مضراتی دارد؟
به طور کلی تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد ضرری ندارد، اما موارد دیگری هستند که می‌توانند به کودک شما آسیب برسانند. تلویزیون به خاطر نمایش رنگ‌ها و اشکال مختلف متحرک، صداها و موسیقی‌های مختلف می‌تواند توجه نوزاد شما را به خودش جلب کند و آن را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع این توجه و دیدن زیاد تلویزیون است که می‌تواند در دراز مدت باعث بروز مشکلاتی برای نوزاد شما شود. به همین خاطر پزشکان تماشای تلویزیون و هرگونه صفحه نمایش را برای کودکان زیر 2 سال توصیه نمی‌کنند. یک مطالعه که روی 890 نوزاد بین 6 ماه تا 2 سال صورت گرفته، نشان می‌دهد که 30 دقیقه تماشای تلویزیون در طول روز، می‌تواند احتمال تأخیر تکلم در آن‌ها را 50 درصد افزایش دهد.
تأثیر تماشای تلویزیون روی رشد گفتاری و مهارت خواندن نوزاد
بله، این درست که تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد شما مضر نیست، اما بدین معنا نیست که به طور کلی هیچ ضرری برایش نخواهد داشت. بعضاً والدین برای توجیه می‌گویند که کودک آن‌ها به تماشای تلویزیون علاقه‌مند است. برخی دیگر از والدین هم برای آنکه توجه کودک خود را برای غذا خوردن گرم کار دیگری کنند، از تلویزیون استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که نوزاد شما فقط جذب صفحه‌ی روشن و رنگ‌های مختلف شکل گرفته روی تلویزیون می‌شود و درکی از آن تصاویر نخواهد داشت. بر اساس یک مقاله‌ی علمی، مغز نوزادان تا 18 ماهگی توانایی درک نشانه‌های شکل گرفته روی تلویزیون و ارتباط دادن آن‌ها با دنیای واقعی را ندارد. تماشای تلویزیون برای نوزادان زیر 18 ماه می‌تواند تأثیرات منفی روی حافظه‌ی کوتاه مدت، رشد گفتاری و مهارت خواندن آن‌ها داشته باشد.
نوزاد، تلویزیون را درک نمی‌کند
یکی از مهم‌ترین مضراتی که تماشای تلویزیون برای کودکان به همراه دارد، این است که وقتی جلوی تلویزیون بنشیند و به تماشای صحنه‌های متحرکی که در یک صفحه‌ی بزرگ به نمایش درمی‌آیند بنشیند، شما آن را از تعامل با خود و محیط اطراف محروم کرده‌اید. در واقع نوزاد نمی‌تواند با اطرافیانش ارتباط برقرار کند و به یادگیری و رشد بپردازد. به جای آن، وقتش را صرف تماشای تصاویری می‌کند که هیچ مفهومی از آن را نمی‌فهمد. می‌توان گفت تلویزیون برای کودکان مثل فست فودها است. هرچند آن‌ها را سیر می‌کند، اما نمی‌تواند مواد مغذی به بدنشان برساند و باعث بروز بیماری نیز می‌شود.
تأثیر تلویزیون در یادگیری کلمات نوزاد
اما یکی از مهم‌ترین مضرات دیدن تلویزیون توسط نوزاد، زمانیست که در رشد گفتاری آن اختلالاتی ایجاد می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده، والدین در حضور کودک حدوداً چیزی نزدیک به 1000 کلمه با یکدیگر صحبت می‌کنند. این درحالیست که در همین مدت زمان، با تماشای تلویزیون کودک 300 کلمه را خواهد شنید. این می‌تواند به معنای یادگیری کلمات کمتر باشد. به طور کلی شما با اجازه دادن تماشای تلویزیون به کودک خود، فعالیت‌های آن از جمله موارد روبرو را محدود خواهید کرد: تمرین برای مهارت‌های حرکتی، تمرین برای هماهنگی چشم و دست، صحبت کردن، برقراری تعامل با محیط پیرامون.
با تلویزیون، معاشرت از نوزادتان را می‌گیرید
نوزادان با برقراری ارتباط چهره به چهره با والدین خود معاشرت می‌کنند. یک تلویزیون یا هر صفحه نمایش دیگری می‌تواند این ارتباط را مختل کند. یک مطالعه نشان می‌دهد، زمانی که در یک محیط تلویزیونی در پس زمینه قرار داشته باشد، والدین کمتر با کودک خود ارتباط برقرار می‌کنند. محققان دریافته‌اند، نوزادان نوپایی که در چنین سنینی به تماشای تلویزیون می‌پردازند، ممکن است سخت‌تر از سایر نوزادان در بزرگسالی احساسات خود را کنترل کرده و روی آن مدیریت داشته باشند.
کودکان نباید تا 2 سالگی به تماشای تلویزیون بنشینند
برخی دیگر از محققان نیز ارتباط زیادی بین تماشای تلویزیون و چاقی کودکان در سال‌های پیش از ورود به دبستان قائل هستند. شاخص توده بدنی کودکان نوپا با هر ساعت استفاده از تلویزیون در هفته افزایش پیدا می‌کند. برای کودکان در هر سنی، تحرک ضروری است. زیرا فعالیت بدنی باعث رشد جسمی و تشویق آن به عادات سالم می‌شود. بنابراین تماشای تلویزیون برای چشم نوزاد ضرر خاصی به همراه ندارد، اما نباید تا پیش از 2 سالگی شرایط را طوری فراهم کنید که آن به تماشای تلویزیون بنشیند. توصیه می‌کنیم برای سرگرمی نوزادان تا سن 18 ماهگی از هیچ وسیله‌ی الکترونیکی (از جمله تلویزیون، گوشی هوشمند، تبلت و غیره) استفاده نکنید و تلاش کنید آن را در دنیای واقعی با خود همراه کنید تا محیط پیرامون خود را ببیند، رشد کند و ذهن او شکل بگیرد.
تماشای تلویزیون در کودکان بالای دو سال
تمام مباحث مطرح شده در این مطلب بدان معنا نیست که کودکان 2 سال به بالا می‌توانند در طول روز به هر اندازه که خواستند، به تماشای تلویزیون بنشینند. شما باید برای تماشای تلویزیون توسط آن‌ها در طور روز برنامه ریزی کنید و نگذارید از 1 یا 2 ساعت در روز فراتر برود.
ضمناً طبق آخرین تحقیقات، تماشای تلویزیون از نزدیک در کودکان بالای 2 سال امری طبیعی است و این به خاطر پیشرفته نشدن کامل سیستم بینایی آن‌ها است. این مورد هیچ تأثیری در سلامت چشم آن‌ها نخواهد گذاشت و به مرور زمان با تکامل سیستم بینایی، کودک می‌تواند از فاصله‌ی بیشتری به پای تلویزیون بنشیند.
