وقتی صحبت از خرید تلویزیون می‌شود، اغلب افراد به کیفیت تصویر، برند یا اندازه صفحه‌نمایش توجه می‌کنند؛ اما یکی از مهم‌ترین نکاتی که کمتر به آن پرداخته می‌شود، عمر مفید تلویزیون است. اینکه یک تلویزیون چند سال بدون مشکل کار می‌کند یا چه عواملی باعث کاهش عمر آن می‌شوند، موضوعی مهم برای خریداران و کاربران تلویزیون‌های خانگی به شمار می‌رود.
آشنایی با طول عمر انواع تلویزیون‌ها مانند LED، OLED یا QLED به شما کمک می کند تا انتخاب آگاهانه تری داشته باشید و با رعایت چند نکته ساده، دوام دستگاه خود را افزایش دهید. در این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که عمر مفید تلویزیون چقدر است و چه عواملی در کاهش یا افزایش آن نقش دارند.
منظور از عمر مفید تلویزیون چیست؟
پیش از بررسی عواملی که در دوام و ماندگاری تلویزیون نقش دارند، ابتدا باید مشخص کنیم منظور از عمر مفید تلویزیون چیست. برخلاف بسیاری از لوازم برقی که عمر مفید آن‌ها به مدت زمان کارکرد بی‌نقص دستگاه اشاره دارد، در تلویزیون‌ها این واژه بیشتر به عملکرد و کیفیت تصویر مربوط می‌شود. یعنی صرف اینکه تلویزیون روشن شود و کار کند، به این معنا نیست که هنوز در دوره عمر مفید خود قرار دارد. در واقع عمر مفید تلویزیون به بازه زمانی گفته می‌شود که دستگاه قادر است بهترین کیفیت تصویر، روشنایی و وضوح رنگ را نمایش دهد.
با گذشت زمان و استفاده مستمر، به‌تدریج نمایشگر توانایی نمایش تصاویر با وضوح اولیه را از دست می‌دهد و روشنایی صفحه کاهش می‌یابد. بنابراین اگر تصویر دیگر شفافیت سابق را ندارد یا رنگ‌ها کدر شده‌اند، می‌توان گفت تلویزیون از مرحله عمر مفید عبور کرده است. برای اطلاع دقیق‌تر از طول عمر مفید هر مدل تلویزیون، بهترین راه مراجعه به دفترچه راهنمای آن و بررسی اطلاعات اعلام‌شده توسط شرکت سازنده است. همچین برای افزایش طول عمر تلویزیون راه کارهای زیادی وجود دارد.
تفاوت عمر مفید تلویزیون های مختلف
یکی از نکات کلیدی در تعیین عمر مفید تلویزیون، نوع و مدل دستگاه است. تلویزیون‌های مختلف با توجه به تکنولوژی ساخت‌شان عمر مفید متفاوتی دارند. برای مثال، مدل‌های LCD و LED که از پرکاربردترین انواع تلویزیون در بازار هستند، عمر یکسانی ندارند. اگرچه در ساختار فنی شباهت‌هایی دارند، اما نوع نور پس‌زمینه و تکنولوژی نمایش تصویر در آن‌ها متفاوت است و همین عامل باعث تفاوت در میزان ماندگاری‌شان می شود. تلویزیون‌های LED به دلیل استفاده از دیودهای نوری، عمر طولانی‌تری نسبت به مدل‌های LCD دارند.
از سوی دیگر، برند و کیفیت ساخت تلویزیون نیز نقش مهمی در طول عمر مفید آن ایفا می‌کند. شرکت‌هایی که محصولات باکیفیت‌تری تولید می‌کنند، از قطعات با دوام‌تری استفاده می‌نمایند و همین موضوع باعث می‌شود تلویزیون دیرتر دچار افت عملکرد شود. بنابراین اگر به دنبال تلویزیونی با عمر مفید بالاتر هستید، خرید یک برند معتبر و به‌روز، گزینه‌ای هوشمندانه خواهد بود. در ادامه میزان عمر مفید تلویزیون های مختلف را بررسی می کنیم.
طول عمر مفید تلویزیون LCD چقدر است؟
اگر از کاربران تلویزیون‌های LCD هستید و می‌خواهید بدانید طول عمر مفید تلویزیون چقدر است، باید گفت این موضوع بستگی به مدل دستگاه دارد. تلویزیون‌های LCD یکی از پرفروش‌ترین انواع تلویزیون در بازار هستند که به‌دلیل هزینه تولید پایین و دسترسی آسان، محبوبیت زیادی بین کاربران دارند. این مدل‌ها با بهره‌گیری از فناوری کریستال مایع، تصاویر را نمایش می‌دهند و در نسل‌های جدید خود، به تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری نسبت به مدل‌های قدیمی مجهز شده‌اند.
مدل‌های جدیدتر تلویزیون‌های LCD به‌دلیل بهره‌مندی از قطعات و فناوری بهینه‌تر، عمر مفید بیشتری دارند. دوام نمایشگر در این تلویزیون‌ها مستقیماً به منبع نوری بستگی دارد که وظیفه تأمین روشنایی صفحه را بر عهده دارد؛ چراکه LCD به‌تنهایی نور تولید نمی‌کند. بر اساس نظر کارشناسان، عمر مفید تلویزیون LCD در مدل‌های جدید چیزی بین ۳۰ هزار تا ۶۰ هزار ساعت است. به‌عنوان مثال اگر روزانه حدود ۶ ساعت از تلویزیون استفاده شود، این میزان برابر با نزدیک به ۲۸ سال عمر مفید خواهد بود.
میزان طول عمر مفید تلویزیون‌های LED
این دسته از تلویزیون‌ها به دلیل کیفیت تصویر بهتر و استانداردهای بالاتر نسبت به تلویزیون‌های LCD، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و رضایت کاربران زیادی را جلب کرده‌اند. میانگین طول عمر مفید تلویزیون‌های LED حدود ۴۰ تا ۶۰ هزار ساعت تخمین زده می‌شود. بر اساس آزمایش‌ها و تست‌های انجام شده روی انواع مدل‌های LED، این تلویزیون‌ها حتی در صورت استفاده طولانی‌مدت و با روشنایی بالا تا حدود ۶۰ هزار ساعت عمر مفید خواهند داشت. اولین قطعه‌ای که در این تلویزیون‌ها دچار آسیب می شود، نور پس‌زمینه است.
با توجه به این موارد، طول عمر مفید تلویزیون LED تقریباً مشابه تلویزیون‌های LCD است، زیرا هر دو نوع دستگاه به منبع تأمین نور صفحه وابسته‌اند که خرابی آن باعث کاهش دوام دستگاه می شود. کیفیت ساخت تلویزیون‌های LED به حدی است که حتی اگر به صورت ۲۴ ساعته روشن بمانند، تا نزدیک به ۱۳ سال عمر مفید دارند. البته این موضوع به شرط سالم بودن سایر قطعات و اجزای تلویزیون صادق است.
تلویزیون‌های جدیدی که در بازار عرضه می‌شوند، اغلب هوشمند بوده و مجهز به سیستم‌عامل هستند که عملکرد دستگاه را مدیریت می‌کند. سیستم‌عامل نیز همانند نرم‌افزارهای دیگر نیازمند نگهداری و به‌روزرسانی‌های منظم است. به‌روزرسانی‌های تلویزیون توسط شرکت سازنده تعیین می‌شود و تعداد دفعات انتشار آن بستگی به سیاست‌های کمپانی دارد. لازم به ذکر است که گاهی شرکت‌ها محصولات قدیمی‌تر را از رده خارج کرده و دیگر پشتیبانی نرم‌افزاری برای آن‌ها ارائه نمی‌دهند، که این موضوع باعث قطع به‌روزرسانی‌ها برای دستگاه‌های قدیمی خواهد شد.
طول عمر مفید تلویزیون‌های OLED چقدر است؟
تلویزیون‌های OLED از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های نمایشگر به شمار می‌روند و به دلیل کیفیت تصویر بی‌نظیر، جایگاه ویژه‌ای در مقایسه با تلویزیون‌های LCD و LED دارند. OLED مخفف عبارت «دیود ساطع نور ارگانیک» است و این فناوری باعث شده تلویزیون‌های OLED از سخت‌افزار بسیار پیشرفته‌تری نسبت به مدل‌های LED بهره‌مند شوند. برخلاف تلویزیون‌های LED که از سیستم نور پس‌زمینه استفاده می‌کنند، پیکسل‌های تلویزیون OLED به صورت مستقل روشن و خاموش می‌شوند که باعث افزایش کنتراست تصویر و باریک‌تر شدن پنل نمایشگر می‌شود.
کارشناسان برند ال‌جی اعلام کرده‌اند که طول عمر مفید پنل‌های OLED این شرکت بسیار بالاست و حتی با کاهش روشنایی به میزان ۵۰ درصد، این اتفاق تا ۵۴ سال طول می کشد. البته باید اشاره کرد که این اعداد براساس تست‌های رسمی و عملی اثبات نشده‌اند، اما به طور کلی تلویزیون‌های OLED به دلیل فناوری نوین خود، عمر مفید بالایی دارند و کیفیت تصویر پایدارتری ارائه می‌کنند.
میزان طول عمر مفید تلویزیون‌های پلاسما چقدر است؟
تلویزیون‌های پلاسما در مدل‌های قدیمی‌تر، عملکرد چندان رضایت‌بخشی نداشتند. علاوه بر کیفیت تصویر نه‌چندان مطلوب، فن‌های خنک‌کننده دائمی این تلویزیون‌ها باعث ایجاد نویز صوتی و کاهش وضوح صدا می‌شد. با این حال، نسل جدید تلویزیون‌های پلاسما با تکنولوژی‌های پیشرفته و نوآوری‌های فراوان، عملکرد بسیار بهتری ارائه می‌دهند.
طول عمر مفید این تلویزیون‌ها بین ۳۰ هزار تا ۶۰ هزار ساعت برآورد می‌شود، هرچند با گذشت این مدت، روشنایی صفحه نمایش حدود ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. به عنوان مثال، اگر روزانه ۸ ساعت از تلویزیون پلاسما استفاده کنید، عمر مفید آن تقریباً ۹ سال خواهد بود. در صورتی که مدت استفاده روزانه به ۴ ساعت کاهش یابد، عمر مفید دستگاه تا ۱۸ سال افزایش خواهد یافت.
عوامل تاثیر گذار بر عمر مفید تلویزیون
عمر مفید تلویزیون علاوه بر مقدار تعیین شده توسط کارخانه، تحت تأثیر عوامل مختلفی نیز قرار می‌گیرد که باعث افزایش یا کاهش دوام دستگاه می شوند. بیشتر این عوامل عمر تلویزیون را کاهش می‌دهند. مهم‌ترین عامل، مدت زمان روشن بودن تلویزیون در طول روز است. هر تلویزیون بر اساس استاندارد مشخصی طراحی شده که میزان روشن بودن روزانه را تعیین می‌کند؛ اگر دستگاه بیشتر از این حد روشن بماند، بدون شک عمر مفید آن کاهش می‌یابد.
عامل مهم دیگر، محل قرارگیری تلویزیون است. نصب تلویزیون در کنار وسایل گرمایشی مانند بخاری یا شوفاژ یا قرار گرفتن در محیط‌های گرم، باعث افت کیفیت و عملکرد نمایشگر می شود. همچنین ضربه‌های فیزیکی به صفحه نمایش یا تماس با مایعات، از جمله عوامل مخربی هستند که عمر مفید تلویزیون را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در نهایت، تعمیر و تعویض قطعات تلویزیون نیز بسیار مهم است؛ استفاده از قطعات بی‌کیفیت یا تعمیر غیرحرفه‌ای توسط تکنسین‌های ناوارد به شدت به عملکرد و عمر دستگاه آسیب می رساند.
چند راهکار برای افزایش طول عمر تلویزیون LED
کاهش میزان روشنایی و کنتراست تصویر از مهم‌ترین روش‌هایی است که عمر پنل‌های LCD، LED و حتی پلاسما را افزایش می دهد. علاوه بر این، نگهداری صحیح و مراقبت منظم از تلویزیون باعث حفظ عملکرد بهتر و طولانی‌تر دستگاه می‌شود. در ادامه برخی نکات کلیدی برای حفظ و افزایش عمر مفید تلویزیون‌های LCD و LED را بیان کرده ایم:
- اجتناب از روشن گذاشتن طولانی مدت تلویزیون
- خاموش کردن کامل تلویزیون به جای قرار دادن آن در حالت استندبای
- فراهم کردن تهویه مناسب در اطراف دستگاه برای جلوگیری از گرمای بیش از حد
- نصب تلویزیون در مکانی به دور از تابش مستقیم نور خورشید، رطوبت و گرد و غبار
- عدم استفاده از آب یا مایعات برای تمیز کردن دستگاه و جلوگیری از تماس مایعات با تلویزیون
- استفاده از محافظ برق برای جلوگیری از نوسانات برق و افزایش عمر دستگاه
- حفظ تلویزیون در محیطی با دمای متعادل و دوری از سرمای شدید و وسایل گرمایشی
- مراقبت از صفحه نمایش در برابر ضربه، سقوط، یا تماس با اشیای نوک‌تیز
- سپردن تعمیرات فقط به تعمیرکاران متخصص و نمایندگی‌های رسمی
همچنین تلویزیون‌های برندهای معتبر که از فناوری‌های پیشرفته و قطعات باکیفیت استفاده می‌کنند، عمر مفید بیشتری نسبت به محصولات بی‌نام و نشان دارند. به یاد داشته باشید کاهش مدت زمان استفاده روزانه و خاموش کردن تلویزیون در مواقع غیر ضروری علاوه بر افزایش طول عمر، به صرفه‌جویی در مصرف انرژی نیز کمک می‌کند.
